[Źródło obrazu nagłówka: iStock.com/metamorworks]

Wyjaśnienie: czym jest inteligentny dom i co jest do niego potrzebne?

Często trafiasz na termin inteligentny dom i zastanawiasz się, co on właściwie znaczy? A może chcesz samodzielnie skonfigurować inteligentny dom, ale nie wiesz dokładnie, jak to działa, czego potrzebujesz i ile to będzie kosztować? Z tego artykułu dowiesz się wszystkiego, co musisz wiedzieć na ten temat.

1. Czym jest inteligentny dom?

Termin inteligentny dom (smart home) oznacza dom, który dzięki nowoczesnym technologiom jest szczególnie wygodny, bezpieczny i efektywny. W tym celu różne urządzenia są zaprojektowane w taki sposób, żeby

• mogły być obsługiwane elektrycznie zamiast ręcznie (np. rolety),
• można nimi sterować za pomocą aplikacji lub poleceń głosowych przez Wi-Fi lub radio oraz
• są połączone ze sobą za pośrednictwem centrum sterowania, dzięki czemu mogą działać automatycznie i wchodzić ze sobą w interakcje (tzw. scenariusze).

Urządzeniami zintegrowanymi z inteligentnym domem można łatwo sterować za pomocą smartfona. [Źródło: iStock.com/RossHelen]

Oprócz terminu „inteligentny dom” przyjęły się również inne określenia. Nie licząc zastrzeżonych nazw i marek wymyślonych przez producentów, szczególnie popularne są następujące nazwy:

• inteligentne mieszkanie
• eHome
• Smart Living
• Digital Lifestyle
• Ambient Assisted Living

1.1 Jakie możliwości oferuje inteligentny dom?

W zależności od tego, jak bardzo zależy nam na wygodzie, bezpieczeństwie i efektywności, w sektorze smart home dostępne są różne konfiguracje. Można na przykład wprowadzać tylko niewielkie zmiany i automatyzować poszczególne części, albo wprowadzać zmiany na dużą skalę:

1. Wymień tylko pojedyncze urządzenia na inteligentne modele (np. kilka pojedynczych inteligentnych świateł LED).
2. Wymień całą grupę urządzeń (np. kompletną technologię bezpieczeństwa w domu).
3. Przestaw wszystkie elementy techniczne na wersje smart, tworząc w całości inteligentny dom.

Do urządzeń, które można zakupić w wersji smart, należą między innymi:

• lampy i oprawy oświetleniowe
• gniazdka
• głośniki
• czujniki wody i dymu
• kamery monitoringu
• systemy domofonowe
• termostaty
• żaluzje
• systemy nawadniające

Te urządzenia można nabyć w wersjach smart, zyskując wysoki poziom wygody i bezpieczeństwa.

1.2 Konfiguracja inteligentnego domu

Konfiguracja inteligentnego domu jest zazwyczaj dość prosta. Typowa struktura wygląda następująco:

1. Jeśli do transmisji sygnału służy sieć Wi-Fi, centrum sterowania połączone jest z routerem.
2. Poszczególne urządzenia inteligentnego domu (składające się z czujników i/lub siłowników) są z kolei połączone z centrum sterowania przewodowo lub bezprzewodowo.
3. W tej przykładowej konfiguracji do sterowania używany jest smartfon, który komunikuje się również z centrum sterowania za pośrednictwem routera przy użyciu sieci Wi-Fi.

Tutaj można zobaczyć przykładową konfigurację połączeń w inteligentnym domu.

Inteligentny dom może być połączony w sieć w oparciu o różne (bezprzewodowe) standardy. W związku z tym należy zawsze upewnić się, czy wybrane produkty są kompatybilne z danym środowiskiem systemowym i używanym standardem. Powszechne jest w szczególności używanie:

• Wi-Fi
• Bluetooth
• DECT ULE
• EnOcean
• ZigBee
• Z-Wave / Z-Wave Plus

Inteligentne urządzenia domowe mogą być również połączone ze sobą przewodowo. Takie systemy mają tę zaletę, że są szczególnie niezawodne i chronione. Są one jednak odpowiednio droższe i nie nadają się do doposażania, ale raczej do projektowania nowych budynków. Do najbardziej znanych systemów przewodowych w sektorze inteligentnych domów należą

• KNX,
• Loxone,
• LON,
• LCN,
• digitalSTROM oraz
• Powerline.

Zwykle steruje się nimi za pomocą aplikacji na smartfonie lub tablecie. Powszechna jest też obsługa za pomocą poleceń głosowych. W zależności od systemu dostępne są różne opcje do wyboru:

• Asystent Google
• Siri firmy Apple
• Bixby firmy Samsung
• Cortana firmy Microsoft
• Amazon Alexa

1.3 Koszty inteligentnego domu

Koszty często odgrywają kluczową rolę przy rozważaniu konfiguracji inteligentnego domu. Zasadniczo można powiedzieć, że koszty smart home są dziś znacznie niższe niż wcześniej. Wynika to głównie z faktu, że pierwsze modele inteligentnych urządzeń domowych można było łączyć ze sobą tylko przewodowo, co oznaczało konieczność kosztownych instalacji.

Przegląd możliwości i kosztów:

Inną szczególnie praktyczną cechą jest to, że inteligentny dom można rozbudowywać niemal w nieskończoność. W zależności od budżetu w pierwszej kolejności można na przykład wymienić oświetlenie, a następnie zautomatyzować rolety i przejść na inteligentną technologię bezpieczeństwa. W ten sposób da się skonfigurować inteligentny dom przy dowolnym budżecie. Należy jednak wcześniej sprawdzić, czy wszystkie pożądane produkty są dostępne w danym świecie systemu lub czy są ze sobą kompatybilne.

2. Podobszary i zalety inteligentnego domu

Segment inteligentnego domu składa się z następujących obszarów, które w dalszej części przedstawimy dokładniej:

• automatyzacja domu
• Smart Metering
• automatyzacja urządzeń domowych
• sieciowa elektronika użytkowa
• bezpieczeństwo

Duża liczba inteligentnych urządzeń, które można zintegrować z domem, może być przypisana do poszczególnych podobszarów.

Automatyzacja domu

Kategoria automatyzacji domu obejmuje procesy związane z centralnymi funkcjami dotyczącymi budynku. Obejmują one na przykład monitoring, oświetlenie, wentylację, ogrzewanie lub sterowanie roletami. Automatyzacja za pomocą systemu inteligentnego domu umożliwia ich regulowanie, programowanie (np. jako scenariusze) i optymalizowanie.

Smart Metering

Smart Metering (= inteligentne opomiarowanie) jest ściśle powiązane z automatyzacją domu. Stosuje się na przykład inteligentne liczniki wody lub energii elektrycznej, które są ze sobą połączone. W ten sposób można w dowolnym momencie sprawdzić zużycie zasobów i dostosować je w razie potrzeby – na przykład poprzez zmniejszenie ogrzewania – w celu obniżenia kosztów. Zebrane dane mogą być również wykorzystywane przez dostawców energii, na przykład dla lepszego planowania wykorzystania mocy elektrowni lub oferowania swoim klientom taryf specjalnie dostosowanych do ich potrzeb.

Automatyzacja urządzeń domowych

Automatyzacja urządzeń gospodarstwa domowego zwiększa wygodę i ułatwia prace domowe. Możesz na przykład uruchomić robota sprzątającego, otrzymywać powiadomienia, gdy pralka zakończy cykl prania lub po obudzeniu się włączyć gniazdko elektryczne jeszcze z łóżka, aby uruchomić ekspres do kawy.

Sieciowa elektronika użytkowa

W obszarze elektroniki użytkowej główny nacisk kładziony jest na multimedia, takie jak filmy, obrazy i muzyka. Dane te ze wszystkich podłączonych urządzeń końcowych, takich jak smartfony, mogą być przykładowo przechowywane na wewnętrznym serwerze, dzięki czemu każdy członek rodziny ma zawsze dostęp do wszystkich plików. Ponadto wielu producentów systemów dźwiękowych umożliwia odtwarzanie muzyki za pośrednictwem inteligentnych głośników w różnych pomieszczeniach.

Bezpieczeństwo

Ostatni obszar inteligentnego domu dotyczy bezpieczeństwa. Czujniki wykorzystywane są głównie do monitorowania.

• Czujniki wody mogą wykrywać szkody spowodowane wodą i zgłaszać je przykładowo na telefon komórkowy.
• Czujniki ruchu służą na przykład do automatycznego włączania światła w przedpokoju.
• Czujniki w drzwiach i oknach wykrywają próby włamania i mogą jako scenariusz włączać światła, uruchamiać alarm i wysyłać informacje na smartfon.
• Czujniki dymu da się ze sobą łączyć. Na przykład w przypadku pożaru w jednym pokoju alarm może zostać uruchomiony we wszystkich pokojach jednocześnie, aby możliwie jak najwcześniej poinformować każdego mieszkańca, niezależnie od jego miejsca przebywania.

Innym klasycznym przykładem inteligentnej technologii bezpieczeństwa są kamery monitorujące, którymi można sterować, będąc poza domem, a obrazy z tych kamer mogą być przesyłane na telefon komórkowy. Podobnie działają też interaktywne dzwonki do drzwi. Umożliwiają one korzystanie z systemu interkomu z dowolnego miejsca. Możesz na przykład otworzyć drzwi gościowi, nawet jeśli nie udało Ci się jeszcze dotrzeć do domu.

3. Znane systemy i marki

W tym rozdziale przedstawimy różne światy systemów i wyjaśnimy, na czym koncentrują się poszczególni dostawcy inteligentnych domów. Dokonując wyboru, upewnij się, że produkt wybranego producenta jest kompatybilny z innymi systemami i sprawdź, czy obejmuje wymagane funkcje i obszary. Weź też pod uwagę, że w przyszłości możesz chcieć mieć więcej zautomatyzowanych procesów w swoim domu niż obecnie.

Alexa
Alexa to nazwa asystenta głosowego Amazon Echo. Z pomocą Alexy można sterować różnymi urządzeniami bezpośrednio za pomocą smartfona lub urządzenia Echo. Kompatybilne urządzenia są zwykle oznaczone jako „współpracujące z Alexą”.

Sterowanie różnymi systemami w następujących obszarach:

• bezpieczeństwo
• ogrzewanie / klimatyzacja pomieszczeń
• sterowanie oświetleniem (w tym Philips Hue)
• urządzenia gospodarstwa domowego
• zacienienie

Cechy szczególne: Alexa jest praktyczna, ponieważ może być używana do sterowania różnymi urządzeniami. Jednak inne aplikacje oferują znacznie więcej funkcji i opcji ustawień, podczas gdy Alexa umożliwia tylko podstawowe sterowanie. Ponadto Alexa nie obsługuje wszystkich standardów bezprzewodowych, ale głównie Wi-Fi i Bluetooth. Nowsze modele Amazon Echo są również kompatybilne z ZigBee.

Bosch Smart Home

Niemiecka firma Bosch sprzedaje swoje rozwiązania automatyzacji domu pod nazwą Bosch Smart Home. System charakteryzuje się otwartą konstrukcją, która umożliwia podłączenie do kontrolera Bosch Smart Home wielu urządzeń innych producentów.

Obszary Bosch Smart Home:

• bezpieczeństwo
• ogrzewanie / klimatyzacja pomieszczeń
• sterowanie oświetleniem (w tym Philips Hue)
• zacienienie

Kompatybilne sterowanie:

Alexa

Cechy szczególne: Bosch Smart Home może być używany między innymi w kombinacji z wyposażeniem znanych producentów, takich jak Buderus. System oferuje rozwiązania podtynkowe do sterowania oświetleniem i żaluzjami. Może być również obsługiwany bez smartfona: uniwersalny przełącznik Flex umożliwia uruchomienie czterech różnych akcji.

Homematic IP

Homematic IP to rozwiązanie inteligentnego domu firmy eQ-3. Produkty są stosunkowo proste, przekonują jednak dobrą technologią i wygodną aplikacją. Są odpowiednie zarówno dla użytkowników początkujących, jak i zaawansowanych: w szczególności dla tych pierwszych istnieje wiele zestawów startowych, które obejmują takie zadania, jak regulacja ogrzewania i oświetlenia, a także ochrona przed włamaniem. Oprócz pojedynczych komponentów, które można doposażyć, portfolio Homematic IP obejmuje również rozwiązania podtynkowe, dzięki czemu można od podstaw zrealizować nowo projektowany budynek jako inteligentny dom.

Obszary IP Homematic:

• bezpieczeństwo
• ogrzewanie / klimatyzacja pomieszczeń
• sterowanie oświetleniem
• urządzenia gospodarstwa domowego
• zacienienie

Kompatybilne sterowanie:

• Philips Hue
• Alexa
• Asystent Google
• HomeKit
• Siri

Cechy szczególne: Homematic IP jest jednym z bardziej przystępnych cenowo systemów inteligentnego domu i oferuje liczne rozszerzenia, które obejmują wiele zadań. Świat systemu jest jednak zamknięty i dlatego nie jest kompatybilny z urządzeniami innych producentów.

Magenta SmartHome

Paleta produktów Magenta SmartHome to różne zestawy startowe, którymi można sterować za pośrednictwem Qivicon Homebase. Świat systemu jest częściowo otwarty, więc oprócz własnych produktów Magenta możliwa jest również integracja niektórych z nich ze standardami Homematic IP, ZigBee i DECT ULE.

Obszary Magenta SmartHome:

• bezpieczeństwo
• ogrzewanie / klimatyzacja pomieszczeń
• sterowanie oświetleniem (w tym Philips Hue)

Cechy szczególne: Chociaż Magenta obsługuje również rozwiązania inteligentnego domu innych producentów, można z nich korzystać tylko wtedy, gdy istnieje współpraca między obiema firmami. Samo korzystanie z kompatybilnej metody transmisji nie jest wystarczające. Za korzystanie z aplikacji pobierana jest również miesięczna opłata.

Netatmo

Francuski system inteligentnego domu Netatmo ugruntował swoją pozycję przede wszystkim w dziedzinie monitorowania klimatyzacji: oferuje różne funkcje monitorowania i kontrolowania temperatury, wilgotności, jakości powietrza i zawartości CO2 w powietrzu. Obecnie system ten jest też jednak z powodzeniem reprezentowany również w innych obszarach.

Obszary Netatmo:

• bezpieczeństwo
• ogrzewanie / klimatyzacja pomieszczeń
• sterowanie oświetleniem
• zacienienie

Kompatybilne sterowanie:

• Alexa
• Asystent Google
• HomeKit

Cechy szczególne: Urządzenia ze świata systemu Netatmo mogą być sterowane bezpośrednio przez sieć Wi-Fi, więc nie ma potrzeby zakupu bazy, co jest główną zaletą tego systemu w porównaniu z innymi dostawcami. Wygoda ta jest jednak nieco ograniczona w przypadku sterowania za pośrednictwem aplikacji: Netatmo nie opiera się na ogólnej aplikacji, za pomocą której można obsługiwać wszystkie kompatybilne urządzenia, ale oferuje oddzielną aplikację dla każdego obszaru (HomeCoach, Security, Energy, Weather).

Philips Hue

Philips Hue to prawdopodobnie najbardziej znana i najczęściej używana seria produktów w sektorze inteligentnych domów. Asortyment obejmuje różne źródła światła (żarówki, taśmy LED itp.), a także oprawy oświetleniowe (kompletne systemy lamp). Charakteryzują się one tym, że – w zależności od modelu – świecą w różnych odcieniach bieli i koloru, a ich jasność można regulować.

Pozwala to stworzyć niepowtarzalną atmosferę w każdym pomieszczeniu i zawsze dostosowywać je do tego, w jakim jesteś nastroju. Można również doposażyć w Philips Hue tzw. Ambilight, który dostosowuje kolor światła do aktualnego obrazu telewizyjnego.

Lampy Hue mogą również zapewniać bezpieczeństwo: ułatwia to symulowanie obecności użytkowników, kiedy nikogo nie ma w domu. Może to odstraszyć włamywaczy.

4. Często zadawane pytania

• Co obejmuje system inteligentnego domu?

  Do inteligentnego domu należą różne grupy urządzeń, które sprawiają, że dom jest wygodniejszy, bezpieczniejszy i efektywniejszy. Oprócz centrum sterowania, czyli podstawowego wymogu dla większości systemów, w ramach inteligentnego domu dostępne są w szczególności następujące produkty:

  • gniazdka radiowe
  • termostaty
  • głośniki
  • lampy
  • żaluzje
  • systemy nawadniające
  • kamery monitoringu
  • roboty odkurzające
  • czujniki dymu

• Czym jest system inteligentnego domu?

  System inteligentnego domu (znany również jako świat systemu) odnosi się do różnych komponentów inteligentnego domu jednego producenta. Zazwyczaj obejmuje to centrum sterowania i poszczególne czujniki lub elementy sterujące. Najbardziej znane przykłady to:

  • Homematic IP
  • Netatmo
  • Magenta SmartHome
  • Bosch Smart Home

  W ramach tych systemów dostępne są różne urządzenia, za pomocą których można na przykład sterować ogrzewaniem, oświetleniem lub innymi elementami.

• Ile kosztuje inteligentny dom?

  Zależy to od liczby i rodzaju urządzeń, którymi chcesz sterować za pomocą inteligentnego domu: Pojedyncze małe elementy, takie jak lampy lub inteligentne gniazdka, są dostępne od około 10 €. Stacja bazowa kosztuje od 50 do 150 €, w zależności od producenta. Zestawy startowe, które zazwyczaj składają się z centrum sterowania i od jednego do kilku urządzeń, oferowane są w przedziale cenowym od około 200 do 300 €.