[Źródło obrazu nagłówka: iStock.com/yocamon]

Pomiar wilgotności: najlepszy sposób postępowania

Zbyt wilgotne lub zbyt suche powietrze w pomieszczeniu, może prowadzić do problemów: zbyt suche powietrze podrażnia błony śluzowe, a zbyt wilgotne sprzyja powstawaniu pleśni. U nas dowiesz się wszystkiego o metodach pomiaru, higrometrach i interpretacji zmierzonych wartości.

1. Jak zmierzyć wilgotność powietrza w pomieszczeniu?

Podczas pomiaru wilgotności powietrza w pomieszczeniu, tak zwana względna wilgotność powietrza jest mierzona w jednostce rH i podawana jako wartość procentowa.

Opracowaliśmy poniższe zestawienie, aby pokazać, do jakich wartości należy dążyć pod względem wilgotności powietrza w różnych pomieszczeniach:

Optymalna wilgotność powietrza różni się w zależności od pomieszczenia.

Wskazówka: Idealny poziom wilgotności powietrza wynosi 50 procent. Jeśli wilgotność powietrza przekracza 60 procent, istnieje ryzyko wystąpienia pleśni.

Poniżej przedstawiamy dwie najpopularniejsze metody dokładnego określania wilgotności powietrza w pomieszczeniu.

Metoda punktu rosy

W punkcie rosy temperatura i wilgotność oddziałują na siebie w taki sposób, że tworzy się rosa. W tej metodzie różne zmierzone wartości muszą być ze sobą powiązane i wprowadzone do krzywej nasycenia parą. Procedura ta jest bardzo skomplikowana i jej realizacja sprawia trud nieprofesjonalistom.

Higrometr

Pomiar wilgotności za pomocą higrometru jest prosty i nieskomplikowany. Wystarczy ustawić urządzenie pomiarowe i można od razu odczytać wilgotność na skali lub na wyświetlaczu. Urządzenie pomiarowe do użytku domowego obejmuje zakres pomiarowy od 0% (brak wilgotności) do około 90% (bardzo wysoka wilgotność).

Gdzie należy umieścić higrometr?

Higrometry są dostępne w wersji do zawieszenia i do ustawienia. Przy wyborze lokalizacji ważna jest możliwość stałego pomiaru wilgotności powietrza w tym miejscu. W związku z tym należy pamiętać o następujących kwestiach:

umieszczając higrometr, należy wziąć pod uwagę kilka aspektów.

• Centralne miejsce w pokoju: Urządzenie rejestruje średnią wilgotność powietrza w całym pomieszczeniu.
• Nie na grzejniku: Ciepłe powietrze ma zwykle inną wilgotność niż zimne.
• Nie na ścianie zewnętrznej: Zimne powietrze ma zwykle inną wilgotność niż ciepłe.
• Nie w przeciągu: W tym przypadku nie można uzyskać ciągłej wartości pomiarowej ze względu na ruch powietrza.

2. Higrometry analogowe i elektroniczne

Higrometry działają w różny sposób w zależności od tego, czy jest to model analogowy czy cyfrowy. Wersje cyfrowe mierzą dokładniej, ale są też droższe. Do użytku domowego zazwyczaj wystarczająca jest dokładność pomiaru urządzeń analogowych, które są mniej podatne na zakłócenia.

Analogowy higrometr absorpcyjny

W przypadku higrometrów absorpcyjnych wartość zmierzona jest określana przy użyciu materiałów przyciągających wodę (higroskopijnych). Te specjalne materiały rozszerzają się, gdy wchłaniają wilgoć. Jednym z powszechnie stosowanych wariantów jest higrometr włosowy, we wnętrzu którego znajduje się wiązka włosów. Im bardziej wilgotne jest powietrze otoczenia, tym więcej wody wchłania włos – rozszerza się i wydłuża. Różnica długości jest przekładana na wartość pomiarową i wyświetlana na skali higrometru.

Elektroniczny higrometr absorpcyjny

Z elektronicznym higrometrem absorpcyjnym zintegrowane są czujniki, które różnią się przewodnością w zależności od wilgotności otoczenia. Istnieją dwa rodzaje wbudowanych czujników: czujniki pojemnościowe i czujniki impedancyjne. W zależności od modelu zmienia się pojemność elektryczna (czujniki pojemnościowe) lub rezystancja omowa (czujniki impedancyjne). Różnica w przewodności jest przekładana na wartość pomiarową i pokazywana na wyświetlaczu higrometru.

3. Warianty modeli i dodatki

Higrometry analogowe i cyfrowe są zwykle dodatkowo wyposażone w termometry, które wyświetlają również temperaturę w pomieszczeniu. Modele cyfrowe często posiadają również następujące dodatki:

• inne higrometry, które mogą przesyłać zmierzone wartości z różnych pomieszczeń do centralnego wyświetlacza
• dodatkowa ocena wizualna zmierzonych wartości za pomocą emotikonów lub wskaźników poziomu
• wskazanie zegara
• integracja ze stacją pogodową, która – oprócz wilgotności i temperatury – może wyświetlać i graficznie wizualizować prognozy pogody
• połączenie ze specjalną aplikacją umożliwiającą sprawdzanie zmierzonych wartości za pomocą smartfona podczas podróży
• sygnały akustyczne, gdy wilgotność jest zbyt wysoka lub zbyt niska
• dźwięk alarmu informujący o zagrożeniu pleśnią

4. Jak interpretować wyniki pomiarów?

Określenie zmierzonych wartości może być przydatne w różnych obszarach życia i pracy oraz do różnych celów. Pokażemy, co oznaczają wyniki, jakie problemy mogą powodować i jak można im zaradzić:

Za pomocą prostych wskazówek można regulować zarówno zbyt wysoką, jak i zbyt niską wilgotność powietrza.

5. Często zadawane pytania

• Który higrometr najlepiej nadaje się do zapobiegania rozwojowi pleśni?

  Jeśli chcesz sprawdzać wilgotność powietrza przede wszystkim w celu zapobiegania rozwojowi pleśni, sprawdzą się zarówno urządzenia analogowe, jak i cyfrowe. Należy jedynie kontrolować, czy zmierzona wartość wzrasta powyżej 60 procent. Jeśli na przykład ryzyko pleśni ma być monitorowane w piwnicach, warto skorzystać z modelu cyfrowego z dodatkowymi urządzeniami pomiarowymi. Umożliwia on odczyt zmierzonych wartości z różnych punktów pomiarowych w domu na centralnym wyświetlaczu. Niektóre modele cyfrowe są nawet wyposażone w sygnały dźwiękowe („alarm pleśni”). Są one uruchamiane, gdy tylko wilgotność powietrza osiągnie zakres krytyczny. 

• Jak zregenerować higrometr analogowy?

  Po długim okresie użytkowania urządzenia analogowe mogą stać się niedokładne i wymagać zresetowania – muszą zostać zregenerowane. W tym celu należy namoczyć ręcznik i owinąć nim higrometr na 30 minut. Wskutek tego wilgotność wewnątrz wzrośnie do co najmniej 90 procent. Dzięki temu wewnętrzna wiązka włosów zostanie całkowicie nawilżona i może ponownie wyschnąć. Następnie higrometr jest skalibrowany na nowo.

• Jak wyjustować higrometr analogowy?

  Higrometr można wyjustować (czyli precyzyjnie ustawić) tylko za pomocą innego, dokładnie mierzącego urządzenia referencyjnego. Oba urządzenia umieszcza się blisko siebie i pozostawia na 45 minut. Następnie ustawia się wskaźnik justowanego urządzenia na zmierzoną wartość urządzenia referencyjnego. W tym celu z tyłu higrometrów analogowych znajduje się śruba regulacyjna.